Internationale Dag van de Slaap: wees alvast gewaarschuwd

Vrijdag is het de Internationale dag van de Slaap. In principe is zo’n ‘speciale dag’ een goede zaak. Meer aandacht voor slaap en slapeloosheid is altijd goed. Er zijn zoveel interessante en waardevolle dingen over te vertellen. Helaas gebeurt dit zelden. Journalisten die aandacht besteden aan het thema hebben allemaal dezelfde hersenkronkel: “Laten we het belang van slaap benadrukken door een lange opsomming te maken van de schadelijke gevolgen van te weinig slaap.”

Wat volgt is een lange lijst met apocalyptische proporties. Alzheimer, kanker, diabetes, psychoses, hartaandoeningen depressies en ga zo maar door. Ohja, het is ook slecht voor je relatie, je werkprestaties en je vruchtbaarheid. Soms wordt er ook verwezen naar zogenoemde ‘infographics’ met belachelijke titels, zoals ‘lose sleep, lose your mind and health’ en de meest absurde ‘sleep or die’.

Over de impact van dit soort berichten op mensen met slaapproblemen wordt zelden tot nooit nagedacht. Hoe moet je goed slapen met een zwaard van Damocles dat boven je hoofd hangt? Dat lukt natuurlijk niet. Je kunt slaap niet afdwingen en je best doen werkt alleen maar averechts. Daarom heb ik ook grote moeite met deze benadering, waarbij de druk om goed te slapen wordt opgevoerd. Vooral aan zogenaamde ‘slaapdeskundigen’ die deze tactiek inzetten kan ik me dood ergeren. Ze hebben er werkelijk geen sikkepit van begrepen.

Bovendien – en dan kom ik bij de kern van dit verhaal – moet je dit soort berichten in de media met een korreltje zout nemen. De soep wordt nooit zo heet gegeten als ze wordt opgediend. Als uit onderzoek blijkt dat je door chronisch slecht slapen een miniem grotere kans hebt op diabetes wordt het in de media al snel: “SLECHT SLAPEN LEIDT TOT DIABETES.” Het is vrijwel allemaal uit zijn verband getrokken. De kop van een artikel moet alarmerend zijn anders wordt het niet gelezen.

Daarnaast zijn er tal van onderzoeken waaruit blijkt dat het allemaal niet zo dramatisch is. Helaas hoor je hier zelden tot nooit wat over. Hieronder vind je een korte vertaling uit het boek ‘Say Goodnight to Insomnia’ van Dr. Gregg D. Jacobs (Harvard Medical School en University of Massachusetts Medical School). Het plaatst het ‘paniekzaaien’ wat door de media en enkele onderzoekers zo graag wordt gedaan in perspectief en laat zien dat het allemaal veel minder dramatisch is dan vaak wordt gesteld. Conclusie: je kunt beter te kort slapen dan te lang.

“Helaas heeft de ‘regel’ dat we acht uur slaap per nacht nodig hebben, bijgedragen aan het grootschalige gebruik van slaapmedicatie. Veel mensen weten dat ze geen acht uur slaap nodig hebben en dat ze dit ook nooit gaan halen. Desondanks blijven een flink aantal wetenschappers en de media beweren dat iedereen minstens acht uur slaap per nacht nodig heeft en dat de ‘slaapschuld’ die ontstaat als je dit niet haalt, bijdraagt aan gezondheidsproblemen.Een significante hoeveelheid onderzoek laat zien dat dit niet het geval is.

In een bekend onderzoek waarbij meer dan een miljoen volwassenen betrokken waren, heeft wetenschapper Dr. Daniel Kripke van de universiteit van California-San Diego de relatie tussen slaapduur en mortaliteit gemeten. Hierin werd aangetoond dat mensen die 7 uur per nacht slapen de minste kans hadden om te sterven (gedurende een periode van 6 jaar), terwijl deze kans bij mensen die 8 uur of meer sliepen groter was.

Twee additionele grote studies waarbij meer dan 80.000 mensen betrokken waren, hebben deze conclusies bevestigd en uitgebreid. De onderzoeken lieten zien dat 8 uur slapen (of langer) de kans op overlijden vergroot. In een van deze studies kwam naar voren dat mensen die negen uur slapen een grotere kans hebben op overlijden dan mensen die 5 uur slapen. Hetzelfde geldt voor mensen die 10 uur slapen ten opzichte van mensen die 4 uur slapen. Alledrie de studies hebben aangetoond dat lang slapen gelinkt is aan een hogere mortaliteit dan korte slaap. Deze bevindingen zijn bevestigd in bijna twintig epidemiologische studies.

Bovendien is het effect van de slaapduur op de gezondheid gering, in vergelijking tot andere levensstijl-factoren, zoals inactief zijn, roken en stress. Als deze factoren ‘onder controle’’ zijn, neemt de impact van korte slaap op mortaliteit sterk af (of deze verdwijnt zelfs volledig). In tegenstelling hierop blijft het hoge sterfterisico bij een lange slaapduur (8 uur of meer) in dit geval wel bestaan.”

Om een lang verhaal kort te maken: laat je niet gek maken door sensatieberichten, blijf relatieveren en maak er een mooie Dag van de Slaap van.