Waarom doorslapen moeilijker gaat naarmate je ouder wordt…

Met moeite wakker blijven tijdens de avond, te vroeg wakker worden en onrustig slapen. Het zijn voor veel mensen problemen die zich steeds nadrukkelijker voordoen naarmate de leeftijd vordert. Hieronder leg ik uit waarom dit het geval is…

• Veranderingen in de interne biologische klok: de zogenoemde suprachiasmatische kern (SCN) in de hypothalamus fungeert als de interne biologische klok die het circadiaanse ritme reguleert. Naarmate mensen ouder worden, kunnen de neuronen in de SCN minder effectief worden, wat kan leiden tot veranderingen in slaap- en waakpatronen.
• Melatonineproductie: melatonine is een hormoon dat slaap-waakcycli reguleert. De productie van melatonine neemt vaak af met de leeftijd, wat kan resulteren in een verschuiving van het bioritme. Oudere volwassenen produceren mogelijk minder melatonine en beginnen eerder op de avond melatonine aan te maken, wat kan leiden tot vroeger in slaap vallen en eerder wakker worden.
• Gezondheidsproblemen: naarmate je ouder wordt, is de kans groter dat je met chronische gezondheidsproblemen te maken hebt die de slaap kunnen verstoren en het bioritme kunnen veranderen. Denk bijvoorbeeld aan artritis, pijn, of ademhalingsproblemen. Daarnaast kunnen medicijnen die voor deze aandoeningen worden gebruikt, bijwerkingen hebben die het slaappatroon beïnvloeden.
• Veranderde levensstijl en activiteiten: een verminderde dagelijkse activiteit kan ook invloed hebben op het bioritme. Minder fysieke activiteit en sociale interactie kunnen leiden tot een minder consistent slaap-waakpatroon.
• Lichtblootstelling: op hogere leeftijd is de blootstelling aan natuurlijk daglicht – wat essentieel is voor het reguleren van het circadiaans ritme – vaak lager. Dit kan worden veroorzaakt door minder tijd buitenshuis doorbrengen of door oogproblemen zoals cataracten, die de hoeveelheid licht die de ogen binnenkomt, verminderen.
• Slaapkwaliteit en -structuur: de structuur van de slaap verandert vaak met de leeftijd. Ouderen hebben de neiging om lichter te slapen en hebben vaker kortere slaapcycli, wat kan leiden tot frequenter wakker worden gedurende de nacht en een algemene vermindering van de slaapkwaliteit.
• Sociale en psychologische factoren: veranderingen in sociale rollen en verplichtingen en ingrijpende levensgebeurtenissen, kunnen het slaappatroon ook beïnvloeden. Psychologische stress en depressie komen vaker voor bij ouderen en kunnen de slaap verstoren.

Natuurlijk is er – ook op gevorderde leeftijd – veel dat je kan doen om je bioritme te ondersteunen en je slaapkwaliteit te verbeteren. Tijdens de ‘Meetbaar Beter Slapen’ challenge van Slaapwijzer.net geef ik – met name tijdens dag 3 – concrete adviezen. Goed om te weten: deelname is gratis, je kan direct starten en deelnemers slapen na 7 dagen gemiddeld 23% beter.

Bij hardnekkige doorslaaproblemen vanwege een zogenoemde ‘vervroegde slaapfase’ kan lichttherapie tijdens de avond van grote waarde zijn. In dit artikel vind je meer uitleg/informatie.