Stoïcisme: oeroude levenslessen voor houvast en geestelijke veerkracht

Een werkelijk geweldige manier om je ‘brein te trainen’ – ik kan m’n enthousiasme moeilijk onder stoelen of banken steken – is het stoïcisme. Dat klinkt een beetje saai, maar dat is het niet. Ik leg hieronder graag aan je uit wat het is (mocht je er niet bekend mee zijn) en wat het voor je kan betekenen.

Mijn kennismaking met het stoïcisme was tijdens het lezen van het geweldige boek ‘The Obstacle is the Way’ (het obstakel is de weg). Aan de hand van de stoïcijnse filosofie laat auteur Ryan Holiday zien, dat wat je pad blokkeert in werkelijkheid een nieuw en beter pad kan openen.

Voor mij was het een startschot om mij meer in deze stroming te verdiepen. Al snel kwam ik tot de conclusie dat het ter harte nemen van de levenslessen van Marcus Aurelius, Seneca, Epictetus en andere grootheden uit de oudheid voor geestelijke (veer)kracht en houvast zorgt. En dat maakt zeker in tijden van weinig slaap een groot verschil.

Het stoïcisme is een filosofische stroming die kracht, wijsheid en steun biedt bij alle uitdagingen van het leven. De adviezen – vaak andere manieren om naar de wereld te kijken – zijn praktisch, direct toe te passen en bedoeld voor iedereen.

Belangrijke uitgangspunten zijn het objectief naar de wereld kijken, het voorkomen dat we beheerst worden door het verlangen naar plezier en de angst om te lijden en het focussen op wat binnen onze macht licht en het negeren van zaken waar we geen invloed op hebben.

Om een lang verhaal kort te maken: het toepassen van het stoïcisme ontdoet ons leven van onnodig lijden. Hieronder vind je een aantal algemene adviezen uit het stoïcisme die voor iedereen – en zeker voor mensen met slaapproblemen – van belang zijn:

• We hebben over veel gebeurtenissen geen controle, maar we kunnen wel bepalen wat ze voor ons betekenen.
• Problemen en obstakels kunnen niet voorkomen worden. Je vindt ze vroeg of laat altijd op je pad. Raak er niet door van slag en zie ze als uitdaging of levensles. 
• Accepteer alles wat bij je hoort, of het nu goed of slecht is. 
• Focus op hoe dingen zijn, niet op hoe ze zouden moeten zijn. 
• Richt je energie alleen op dingen waar je invloed op hebt. 
• Probeer geen indruk te maken op anderen, enkel op jezelf. 
• Boosheid en frustratie gaan je nooit verder helpen en zijn zonde van je energie. 
• Je bent wat je denkt. Focus zoveel mogelijk op positiviteit en dankbaarheid.
• Je persoonlijke ontwikkeling stopt nooit. Blijf altijd groeien. 

Ik ben ervan overtuigd dat de lessen uit het stoïcisme een belangrijke sleutel vormen naar acceptatie, geestelijke rust en het zo zinvol mogelijk inzetten van je energie en aandacht. Het helpt je om vanuit andere – betere – hoeken naar jezelf, je slaapproblemen en de wereld te kijken. De praktische levenslessen halen de angel uit stressvolle situaties. Wat aanvoelde als een dolksteek blijkt vaak niet meer dan een speldenprikje.

Mocht het verhaal hierboven je aanspreken, dan raad ik je van harte aan om je verder te verdiepen in het stoïcisme. Hieronder vind je een aantal suggesties voor verdere verdieping waar ik erg enthousiast over ben: 

• Het obstakel is de weg (boek, Nederlandstalig) –> link
• A guide to the good life (boek, Engelstalig) –> link
• Handboek voor de moderne stoïcijn (boek, Nederlandstalig) –> link
• The Daily Stoic (podcast, Engelstalig) –> link
• The Daily Stoic (Instagram, Engelstalig) –> link