Gek eigenlijk. Slaap is een eerste levensbehoefte, maar toch weten veel mensen – ook mensen met slapeloosheid – er relatief weinig van af. En dat is jammer! De juiste kennis over slaap kan je namelijk geestelijke rust geven. Wist je bijvoorbeeld dat je lichaam en geest best goed om kunnen gaan met weinig slaap, de ‘heilige’ 8 uur slaap een fabeltje is en dat ’s nachts alles veel dramatischer lijkt dan overdag? Het is fijn om je hier aan vast te kunnen houden als je niet kunt slapen en de ‘paniek toeslaat’. Om je op weg te helpen vind je hieronder 12 ‘slaapfeitjes’ die je direct geestelijke rust geven.
Acht uur slaap nodig is een fabeltje
Sommige ‘wijsheden’ zijn zo ingeburgerd dat bijna iedereen ze – zonder nadenken – als waarheid beschouwt. Een goed voorbeeld daarvan is de algemene stelregel dat je 8 uur slaap per nacht nodig hebt om goed te kunnen functioneren. Ik zal er niet omheen draaien: het is onzin! Elk mens is – ook op dit gebied – uniek.
De ‘8 uur regel’ is niet alleen onjuist, maar ook nog schadelijk. Het legt een ongezonde druk op slechte slapers. Vaak spannen zij zich onbewust in om de 8 uur vol te maken. Dit zorgt voor een spanning – je wilt als het ware iets presteren – die niet samengaat met slapen. Je best doen om te slapen werkt simpelweg niet. Als jij ook met die ‘8 uur’ in je hoofd zit is ons advies: laat het los.
Vind vanavond al de rust om snel in slaap te vallen
Schrijf je in voor de slaaptips van Slaapwijzer.net en ontvang de beste adviezen in je mailbox. Direct na je inschrijving ontvang je een gratis ebook met 10 bewezen technieken om je gedachten te kalmeren! Ontdek vanavond al wat paradoxaal denken, gedachten blokkeren en andere bewezen technieken voor jou gaan betekenen!
Vul je gegevens hieronder in of klik voor meer informatie
Elk gewenst moment uitschrijven en 100% spam-vrij. Klik hier voor het privacy-beleid van Slaapwijzer.net
Je krijgt meer slaap dan je denkt
Uit verschillende onderzoeken komt naar voren dat mensen met slapeloosheid de tijd dat zij wakker liggen overschatten. En niet zo’n klein beetje ook. De Stanford University Sleep Clinic verrichte er onderzoek naar. Hieruit kwam naar voren dat:
- het een half uur minder duurde om in slaap te vallen dan de proefpersonen zelf dachten;
- de totale slaaptijd een uur langer was dan geschat door mensen die slecht slapen.
De belangrijkste reden dat mensen hun slaaptijd onderschatten, is omdat lichte slaap (slaapfase 2) vaak verward wordt met wakker zijn. Nadat je een periode licht hebt geslapen, kun je het idee hebben dat je al die tijd wakker bent geweest. Een andere reden is dat de tijd langer lijkt te duren op onplezierige momenten. En zo wordt wakker liggen toch meestal ervaren.
Waarom is het belangrijk om te weten dat je (waarschijnlijk) meer slaapt dan je denkt? Je kunt er rust uit halen. De situatie is niet zo dramatisch als het lijkt. En je bent niet zo’n slechte slaper als je denkt.
De effecten van slapeloosheid zijn minder groot dan je denkt
Uit onderzoek komt naar voren dat we best goed om kunnen gaan met weinig slaap. Natuurlijk merk je overdag dat je slecht slaapt, maar de invloed is kleiner dan we denken. We merken de gevolgen met name aan onze stemming – we zijn wat prikkelbaarder – maar het effect op onze prestaties is relatief klein.
Het is goed om je te realiseren dat met 4 tot 5 uur slaap de basis is gelegd voor geestelijk en fysiek herstel. In deze periode – ook wel de kernslaap genoemd – vindt veruit het grootste deel van onze diepe slaap plaats (slaapfase 3 en 4). De overige uren die we slapen worden ook wel restslaap genoemd. Deze uren zorgen ervoor dat we ons overdag beter voelen, maar voor ons herstel zijn ze een stuk minder belangrijk.
Slaapproblemen zijn (lang) niet altijd de boosdoener
Ik voel me moe en lusteloos. Schuld van de slaapproblemen. Ik voel me niet lekker. Schuld van de slaapproblemen. Ik ben chagrijnig. Schuld van de slaapproblemen. Ik presteer niet goed op mijn werk. Schuld van de slaapproblemen. Bij veel mensen die slecht slapen is de slapeloosheid altijd de grote boosdoener. En dat is niet terecht. Natuurlijk kan slapeloosheid overdag voor problemen zorgen, maar het is lang niet altijd de enige boosdoener. Factoren zoals je voedingspatroon, stress, de tijd van het jaar, het gebruik van medicijnen en blootstelling aan daglicht worden vaak vergeten en kunnen een minstens zo grote rol spelen.
Slaap inhalen is niet nodig
Slaap kun je niet tot nauwelijks inhalen. De slaapkwaliteit is na een slechte nacht namelijk beter. Je slaapt dieper en je herstelt sneller. Vooral tijdens de eerste uren van de nacht is dit het geval. Het is een manier van de natuur om ervoor te zorgen dat je in perioden van weinig slaap als het ware ‘het meest waar voor je geld‘ krijgt. Of beter gezegd: ‘het meeste herstel voor je slaap’. Je haalt je slaap dus eigenlijk in tijdens je slaap. Het is goed om dit te weten want het haalt veel onnodige druk weg (‘ik moet slaap inhalen’).
Vroeg of laat val je in slaap: totale slapeloosheid bestaat niet
Alleen mensen die lijden aan de uiterst zeldzame ziekte fatale familiaire insomnie zijn fysiek niet in staat om te slapen. Voor hen kan zelfs de beste dokter niks betekenen. Gelukkig is fatale familiaire insomnia uiterst zeldzaam en komt het wereldwijd slechts bij 40 families voor. Er zijn geen Nederlanders en Belgen met de ziekte. We kunnen dus vaststellen dat ook jij een ‘geboren slaper’ bent. Je bent fysiek in staat om te slapen en vroeg of laat val je vanzelf in slaap.
Stressen en panikeren is het slechtste alternatief als je niet kan slapen
Stel: je ligt in bed en het lukt maar niet om in slaap te vallen. Je hebt 2 opties:
1. Relaxen, ontspannen en genieten van je bed
2. Panikeren, stressen en je zorgen maken
Optie 1 is natuurlijk veruit de beste keuze. Het is niet alleen een prettigere manier om je tijd door te brengen, maar de kans dat je snel in slaap valt is ook stukken groter. Optie 2 is veruit het slechtste alternatief. Stressen en panikeren is het andere uiterste van slapen en minstens net zo’n slecht idee als het raam openzetten als je het koud hebt.
Toch komt optie 2 veruit het meest voor. Op het moment dat je (weer) niet kan slapen, slaat vroeg of laat de paniek toe: ‘Hoe kom ik morgen ooit de dag door?’, ‘Wat als ik de hele nacht niet slaap’?, ‘Waarom moet mij dit overkomen?’. Het resultaat: in slaap vallen raakt steeds verder uit zicht.
Tijdens de nacht ontwaken en je ‘(te) wakker’ voelen is normaal
Het overkomt mensen met doorslaapproblemen regelmatig. Ze worden ’s nachts wakker, voelen zich alert en de paniek – lukt het me wel om verder te slapen – slaat direct toe. Het is in dit geval belangrijk om te weten dat het volkomen normaal is om aan het eind van een slaapcyclus wakker te worden en je relatief alert te voelen. Het is ook volkomen normaal om binnen korte tijd weer slaperig te worden en verder te slapen. Gun je lichaam deze tijd en ga niet (onnodig) panikeren.
Je gaat je gedurende de dag steeds fitter voelen
’s Ochtends – net nadat je wakker wordt na een slechte nacht – kan het leven best een beetje hopeloos aanvoelen. Je voelt je moe en lusteloos en je ziet de dag eigenlijk niet echt zitten. Realiseer je op dit moment dat je lichaamstemperatuur langzaam stijgt gedurende de dag en dat je je – afgezien van een eventueel midddagdipje – langzaam maar zeker steeds fitter en energieker zal gaan voelen. Het is een mechanisme van het lichaam waar we op kunnen vertrouwen. De dag heeft veel meer voor jou in petto dan je ’s ochtends kunt vermoeden.
Als ik vanavond slecht slaap, is mijn kans om de volgende nacht goed te slapen groter
Op momenten dat slapen niet lukt, is het goed om je te realiseren dat je daarmee de basis legt om de volgende nacht goed te slapen. Je slaapvermogen stijgt na een korte nacht en ook de kwaliteit van je nachtrust is beter. Je zult dieper slapen en daarmee sneller herstellen in minder tijd. Het is belangrijk om je dit te realiseren. Het maakt het accepteren van een slechte nacht een stuk makkelijker.
’s Nachts lijkt alles veel dramatischer dan overdag
Het is donker, je bent als enige wakker en het lukt maar niet om in slaap te vallen. Langzaam maar zeker komen de doemgedachten je brein binnenvallen: ‘Ik moet nu slapen anders wordt het morgen niks’… Het is goed om je op dit soort momenten te realiseren dat alles ’s nachts een stuk dramatischer lijkt dan overdag. De volgende dag – als het weer licht is en je in gezelschap bent van (leuke) mensen – zie je de wereld een stuk zonniger in. Natuurlijk is het misschien geen pretje na een slechte nacht, maar zo dramatisch als je je ’s nachts inbeeldt, is het zelden.
Je bent (lang) niet de enige die wakker ligt
Natuurlijk kan het eenzaam aanvoelen, ’s nachts wakker in een donkere kamer. Toch is het goed om je te realiseren dat je niet de enige bent. 10% van alle Nederlanders en Belgen heeft te maken met chronische slaapproblemen. De kans is dus groot dat de buurvrouw twee huizen verder ook wakker ligt of je collega die morgen ook gewoon weer naar het werk moet. Natuurlijk gun je anderen geen slechte nacht, maar het is wel fijn om te weten dat je geen ‘speciaal geval’ bent. Gedeelde smart is halve smart zeggen ze wel eens.
Vond je het fijn om dit artikel te lezen? Ik kan me het heel goed voorstellen. Het is erg prettig om vanuit een ander perspectief naar je slapeloosheid te kijken en de (vaak) onnodige stress en spanning te doorbreken.
Als angst(gedachten) en spanning jouw nachtrust saboteren, wil ik je adviseren om aan de slag te gaan met ‘rustgedachten’. Een geweldige techniek van de Britse slaapdeskundige Sasha Stephens. Het helpt je om op basis van je eigen herinneringen de geestelijke rust te vinden die je nodig hebt om goed te slapen. In mijn boek (stap 6) leg ik precies uit hoe dit werkt.
Reacties 17
Goede info en inderdaad optimistisch !!
Bedankt voor dit artikel. Ik volg je artikelen al jaren.
Al artikelen en publicaties zijn steengoed evenals je adviezen. Dank je wel.
Je artikelen en publicaties hebben mij meer geholpen dan cognitieve gedragstherapie.
Dank voor dit mooie compliment Jan! Ik stel het bijzonder op prijs!
Bedankt voor alle adviezen. Ik zit nu ook weer wakker. Het is 2.22 uur maar ik maak me niet druk. Ik ga zo weer naar bed en lekker naar de radio luisteren. Altijd leuke programma’s ‘s nachts. Mvrgrn
Prachtig artikel! Ik slaap soms 2 dagen achter elkaar niet door stress en dan de derde dag 10 tot 11 uur zo gauw mijn hoofd het kussen raakt.
Prachtig artikel! Ik slaap soms 2 dagen achter elkaar niet door stress en de derde dag 10 tot 11 uur zodra mijn hoofd het kussen raakt. Volgens mij verdwijnt de adrenaline na een aantal dagen vanzelf uit je lijf.
Fijn stuk.. en geruststellend. Ik geloof wel dat slecht slapen invloed heeft op je gezondheid, maar deze vorm van nieuwsdeling helpt zeker niet. Ik heb uw boek. Praktisch en prettig
Wil graag even reageren op slaapfeitje nr 9. Je gaat je gedurende de dag steeds fitter voelen.
Na een slechte nacht heb ik de hele dag hoofdpijn en pijn in mijn gewrichten. Ben dan niet in staat om iets te gaan doen. Voor mij gaat nr. 9 dus niet op. Na een goede nacht is de pijn gelukkig weer verdwenen. De vermoeidheid na een slechte nacht vind ik minder erg dan de pijn.
Verder goed artikel. Altijd fijn om te lezen.